درياچه اروميه كفن پوش شد/ طوفان نمك مخربتر از ريزگردها

 

بيش از 15 سال از هشدارهاي زيست محيطي مبني بر خشك شدن و نابودي درياچه اروميه مي گذرد، اما به دليل اجرايي نشدن يك طرح عملي براي برون رفت اين تالاب از وضعيت بحراني موجب شده درياچه اروميه رفته رفته رخت كفن بر تن كند.

به گزارش مهر، در حال حاضر طرح هاي متعدد با اعتبارات كلان از جمله بارورسازي ابرها، انتقال آب بين حوزه اي، اجراي طرح هاي آبياري تحت فشار با هدف كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي و... به تصويب رسيده ولي در حال حاضر موانع زيادي از جمله عدم اجراي كارشناسي، كمبود اعتبار بر سر راه اجرايي شدن اين طرح ها قرار گرفته تا درياچه اروميه روز به روز با بحران شديد دست و پنجه نرم كند.

عدم اختصاص حق آبه درياچه اروميه از رودخانه ارس، حضور تيم بارورسازي ابرها در آذربايجان غربي شرقي، بي توجهي به نقش استفاده از آب هاي زيرزميني و كاهش منابع ورودي به درياچه اروميه، بالا بودن ميزان تبخير آب، كاهش بارندگي ها، احداث سدها از جمله مشكلاتي است كه مسئولان مهمترين علل بحراني شدن درياچه اروميه عنوان مي كنند اما متاسفانه تاكنون راهكارهاي عملي كه براي برون رفت از اين مشكلات طراحي شده قرباني بروكراسي هاي اداري و يا مانورهاي تبليغاتي و رسانه اي برخي مسئولان ودستگاه هاي اجرايي ذيربط شده است.

طرح هاي درياچه اروميه با كاهش اعتبار شديد مواجه است

استاندار آذربايجان غربي در خصوص بحران فعلي درياچه اروميه با بيان اينكه با سه راهكار جدي، كاهش بحران درياچه اروميه را پيگيري مي كنيم اظهارداشت: اين سه راهكاري در حال عملياتي شدن هستند ولي متاسفانه با كمبود اعتبار مواجه هستيم.

وحيد جلال زاده انتقال آب از حوزه هاي ديگر آبي به درياچه اروميه، صرفه جويي در مصرف آب كشاورزي و باروري ابرها در حوزه بارندگي درياچه اروميه از جمله اين راهكار ها ذكر كرد و بيان داشت: در حوزه كشاورزي نيز با توسعه آبياري تحت فشار استان هاي آذربايجان غربي، شرقي و كردستان اقدامات خوبي درحال انجام است و اعتبار خوبي نيز براي پنج سال آينده پيش بيني شده است كه بايد سريع تر جذب شود.

بارورسازي ابرها نيمه دوم سالجاري اجرايي مي شود

وي با بيان اينكه در بحث باروري ابرها در سال گذشته مطالعات خوبي انجام شد كه اميدواريم امسال در فصل پاييز اقدامات خوبي انجام شود گفت: مراحل اجرايي اين طرح در حال اتمام بوده و تا نميه دوم سال اجرايي مي شود.

اين اظهارات در حالي عنوان مي شود كه جلال زاده اواسط سال 89 از بومي سازي بارورسازي ابرها در كشور و اجرايي شدن آن از پاييز يا زمستان سال 89 خبرداد بود.

اجراي طرح بارورسازي ابرها كه دو سالي است از سوي سازمان محيط زيست كشور و اصرار كارشناسان اين سازمان مبني بر بهترين راه نجات درياچه اروميه قوت گرفته است در حال حاضر مورد انتقاد بسياري از كارشناسان و نمايندگان مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي واقع شده است.
در اين خصوص نيز اميرشاهرخ حسنعلي‌ زاده، رئيس سازمان هواشناسي استان آذربايجان شرقي در گفتگو با رسانه ها اعلام كرد: روش باورر سازي ابرها،‌ روشي است كه از سوي بسياري از كارشناسان حوزه محيط زيست رد شده است.

وي با وجود اصرار سازمان محيط زيست كشور براي اجراي اين طرح، باروركردن ابرها براي نجات درياچه اروميه را صرف هزينه اضافي مي‌ داند ومي‌ گويد: با باروركردن ابرها درياچه اروميه سيرآب نمي‌شود.

در اين ميان استاندار آذربايجان غربي با اشاره به اجراي طرح انتقال آب بين حوزه اي گفت: طرح انتقال آب از حوزه آبريز زاب به درياچه اروميه كلنگ زني شده و عمليات اجرايي آن نيز با 150 ميليارد ريال اعتبار در حال انجام است كه اميدواريم با رايزني هاي انجام شده بودجه اختصاصي به اين پروژه ها افزايش يابد.

جلالزاده با اشاره به اختصاص هزار ميليارد ريال در قالب بحث ريزگردهاي ، نجات تالابهاي بين المللي در معرض تهديد اظهارداشت: يكي ديگر از طرح هاي نجات درياچه اروميه انتقال آب از حوزه آبريز ارس به درياچه اروميه با 250 ميليارد ريال است كه هنوز اجرايي نشده است.

جلال زاده گفت: متاسفانه حق آبه درياچه اروميه از رودخانه ارس پرداخت نمي شود و اين آب مستقيم به درياي خزر سراريز مي شود.

طرح انتقال آب رودخانه ارس به درياچه اروميه اجرايي نشد

بحث انتقال آب از رودخانه ارس به درياچه اروميه نيز از طرحهاي بحث برانگيز است؛ نماينده مردم اروميه انتقال آب از رودخانه ارس با اختصاص اعتبارات كلان طرحي با هدف تامين آب شرب شهرهاي تبريز عنوان مي كند.

نادر قاضي پور در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از اجرايي نشدن اين طرح اظهارداشت: با اجراي طرح انتقال آب از رودخانه ارس به درياچه اروميه تنها آب شرب شهرهاي صوفيان و شبستر از استان آذربايجان شرقي تامين مي شود.

وي ادامه داد: در حال حاضر اين طرح هنوز اجرايي نشده و درياچه اروميه در وضعيت بسيار نامناسب هر روز در حال نابود شدن است.

قاضي پور اظهارداشت: مهم ترين علت پروژه انتقال آب رودخانه ارس به درياچه اروميه، برون رفت از بحران خشكي اين درياچه است اما متاسفانه در اصل اين پروژه قرار است آب شرب شهرستان هاي شبستر و صوفيان را تامين كند و كسي به فكر درياچه اروميه نيست.

وي پينشهاد داد: آذربايجان شرقي آب شرب لازم براي شهرهاي خود را از ارس تامين كند و اجازه بدهد آب مورد نياز درياچه اروميه از رودخانه زرينه رود كه در حال حاضر براي تامين آب شرب به تبريز منتقل مي شود به درياچه اروميه سرازير شود.

بر اساس اعلام برخي كارشناسان در روزهاي گذشته رود خانه زرينه رود 48 درصد آب درياچه اروميه را تامين مي كرد اما متاسفانه آب اين رودخانه در قالب عمليات اجرايي دو مرحله براي تامين آب شرب، صنعت و گردشگري آذربايجان شرقي به اين استان منتقل مي شود.

نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي نخستين تاثير نابودي درياچه روي مردم را مهاجرت اعلام كرد و بيان داشت: اگر درياچه اروميه خشك شود كشاورزي به طور كامل از بين مي رود و به طور جدي مي توانم بگويم كه استان آذربايجان از بين مي رود.

طرح بارورسازي ابرها بايد در آذربايجان غربي مستقر مي شد

قاضي پور همچنين با انتقاد از اجراي نه چندان موفق طرح بارورسازي ابرها در استان آذربايجان شرقي گفت: اين طرح بايد در استان آذربايجان غربي اجرا مي شود.

آنچه از صحبت هاي مسئولان و وضعيت فعلي درياچه اروميه مي توان انسباط كرد موازي كاري، عدم مديريت اصولي و عدم اعتقاد راسخ مسئولان براي نجات درياچه اروميه بيش از كمبود اعتبار و طرح هاي اجرا نشده اي است كه مرگ درياچه اروميه، دومين درياچه شور دنيا را شتاب بخشيده است.

استاندار آذربايجان غربي 18 تيرماه سالجاري در نشست با اصحاب رسانه از كمبود اعتبارات اجراي طرح هاي نجات درياچه اروميه گلايه مند است از طرفي نماينده مردم اروميه درمجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه اعلام مي كند هيچ كمبود اعتبار براي اجراي طرح هاي نجات درياچه اروميه وجود ندارد عدم مديريت صحيح از منابع موجود را مشكل اصلي بيان مي كند.

اعتبار براي نجات درياچه اروميه به اندازه كافي وجود دارد

قاضي پور در گفتگو با خبرنگار مهر با بيان اينكه اعتبار براي نجات درياچه اروميه به اندازه كافي وجود دارد اظهارداشت: بايد زمينه استفاده درست و مناسب در قالب طرح ها و راهكارهاي عملي از اين اعتبارات فراهم شود.

وي ادامه داد: چرا مسئولان اعتبارات كلان براي برگزاري جشن هاي نوروزي شاهنشاهي يا جشنواره هاي متعدد را تامين مي كنند اعتبارات نجات درياچه اروميه ازوضعيت بحراني را نه؟

 

ريزگردها يا طوفان نمك

متاسفانه در سالهاي اخير پديده گرد و غبار از كشورهاي عربي مشكلات زيست محيطي زيادي براي بخش ها و مناطق مختلف كشور به وجود آورده است، به گفته كارشناسان در صورت نابودي درياچه اروميه كه برخي مسئولان زيست محيطي مدت زمان آن را سه الي چهار سال تخمين زده اند شاهد هجوم طوفان نمك در بخش هاي مختلفي از كشورمان خواهيم بود.

به گفته نادر قاضي پور، نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي خشك شدن درياچه اروميه آسيب هاي جهاني به دنبال خواهد داشت

در حال حاضر بروز پديده گرد و غبار در كشورهاي عربي ناشي از بي توجهي مسئولان اين كشور به محيط زيست بوده و كم توجهي به وضعيت فعلي درياچه اروميه مشكل مشابه همانند بحران گرد و غبار در منطقه از جمله طوفان نمك را به وجود مي آورد.

قاضي پور معتقد است در صورت بروز طوفان نمك نه تنها كشور بلكه كشورهاي منطقه ازجمله جمهوري آذربايجان، ارمنستان، گرجستان و ... نيز با مشكلات زيست محيطي مواجه مي شوند.

حذف سهم كشاورزان مناطق محروم براي توسعه آبياري تحت فشار

صرفه جويي آب دربخش كشاورزي و استفاده از آبياري تحت فشار در حال حاضر حلقه مفقوده اي است كه نمي توان گفت مورد بي توجهي بلكه كم توجهي قرار گرفته است چرا كه اجراي اين طرح با توجه به اهميتي كه دارد رضايت بخش نبوده و بايد با شتاب هر چه سريعتر اجرايي شود، استاندار آذربايجان غربي در اين زمينه نيز گفت: با تصويب اخير دولت نيز سهم كشاورزان در مناطق محروم براي توسعه آبياري تحت فشار حذف شده كه اين موضوع نيز در تسريع در اجراي طرح هاي آبياري تحت فشار موثر خواهد بود.

درياچه اروميه از سال 76 شروع به خشك شدن كرده است و در عرض 13 سال، سطح آب درياچه كاهش زيادي پيدا كرد و در حال حاضر درياچه مملو از نمك، گويي كه كفن پوشيده باشد، به انتظار مرگ خود نشسته است.

درياچه اروميه بين دو استان آذربايجان غربي و شرقي واقع شده و حوضه آبريز آن علاوه بر اين دو استان، كردستان را هم دربر مي گيرد.

خشك شدن درياچه اروميه، خطر تبديل شدن قسمت زيادي از زمين هاي استان آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي به نمكزار را به همراه دارد و تاكنون ۲۰۰ هزار هكتار به اراضي بياباني كشور اضافه كرده است.